Astrid Lindgren: meşhur Pippi Långstrump’un (Pippi Uzunçorap) yaratıcısı. Kitapları dünya çapında 100’den fazla dile çevrilmiş, döneminin ötesinde eserlerle adını tarihe kocaman harflerle yazdırmış bir efsane. Ancak Astrid Lindgren’i yalnızca bir çocuk kitabı yazarı olarak tanımlamak yeterli değil. Eşsiz ve anlamlı çalışmalarıyla büyük etki yaratan Lindgren, eserleri vasıtasıyla çocuk hakları, eşitlik ve hayvan hakları için de uzun yıllar mücadele etti. Görüşlerini cesaretle ve ciddiyetle, aynı zamanda mizah ve sevgiyle savundu ve dünyada en çok çocuk kitabı olan yazar olarak tanındı.
Astrid Anna Emilia Lindgren, 14 Kasım 1907’de Småland’daki Vimmerby yakınlarında bulunan Näs çiftliğinde doğdu ve 28 Ocak 2002’de Stockholm’deki Dalagatan 46 numaralı evinde öldü. 34 roman ve 41 resimli kitap yazdı; eserleri toplamda 170 milyon kopya sattı ve 100’den fazla dile çevrildi.
Benzersiz bir yazarlık
Astrid Lindgren’in yazarlığı 1944 yılında başladı. İlk romanı “Britt-Mari kalbini açıyor” aynı yıl yayımlandı, ancak kısa süre sonra Vasaparken’de kayarak ayağını burktu ve o dönem yürüyemedi. Zaman geçirmek için daha önce kızı Karin’e anlattığı Pippi hikayelerini yazıya döktü ve 1945’te Pippi Uzunçorap’ın ilk kitabı yayımlandı.
Astrid Lindgren’in hikayeleri düşüncelerimizin sınırlarını aşar gibi bir his yaratıyor. Bazı kitapları neredeyse 75 yaşında olmasına rağmen, günümüzde her zamankinden daha fazla insan tarafından okunuyor ve tüm büyük edebiyat eserleri gibi, farklı zamanlarda ve farklı insanlar tarafından farklı şekillerde yorumlanıyorlar. Astrid Lindgren, “Ben kitaplarımı kendi çocukluğuma yazıyorum.” demiştir. Belki de onun hikayelerinin zamansızlığının sırrı budur. Bugün kitaplarını, film, müzik ve tiyatro aracılığıyla da deneyimlemek mümkün.
Kitapları
Astrid Lindgren en çok çocuk ve gençlik kitapları yazarı olarak tanınır. Astrid Lindgren’in kaç kitap yazdığını söylemek ilk başta düşünüldüğünden daha zordur – neyin ve nasıl sayılacağına bağlıdır. Orijinal romanlar 34, resimli kitaplar ise 41 adettir. Ayrıca birçok derleme ve antoloji ile ölümünden sonra yayımlanan kitaplar da bulunmaktadır. Üstelik her yıl yeni kitapları çıkmaya devam ediyor; yeni illüstrasyonlarla resimli kitaplar veya yeni antolojiler gibi.
Şarkılar
Astrid Lindgren’in filmleri ve tiyatro oyunları için bir hayli şarkı ve müzik gerekiyordu. Astrid, şarkı sözlerini yazdı ve İsveç’in en iyi bestecilerinden bazıları müzikleri besteledi. Bu şarkılardan bir çoğu İsveç şarkı klasiklerinin ayrılmaz birer parçası haline geldiler. En çok şarkıyı besteleyen Georg Riedel iken, Jan Johansson, “Buraya Pippi Uzunçorap Geliyor”un müziğini besteledi, sonra aniden öldü ve Georg Riedel başarıyla devraldı. Riedel, Emil i Lönneberga, Pippi Uzunçorap, Karlsson Çatıdaki Adam ve Bullerbyn filmlerinin müziklerini besteledi.
İllüstrasyonlar
Pippi, Emil i Lönneberga, Madicken, Karlsson çatıdaki adam ve Astrid Lindgren’in kitaplarındaki diğer karakterler. Gözlerinizi kapadığınızda onları kolayca hayal edebilirsiniz. Üç yetenekli sanatçı, karakterlere öylesine güçlü bir görsel izlenim kazandırdı ki, edebi figürleri resimlerinden ayırmak neredeyse imkansız hale geldi.
Oyunlar
Astrid Lindgren’in oyunları, dünya çapında yeni ve eski halleriyle sahneleniyor. Her yıl yaklaşık 200 farklı tiyatro bir Astrid Lindgren oyununu sahneliyor. En popüler karakter kesinlikle Pippi. Ronja ikinci sırada geliyor ve Emil de sıkça oynanıyor. Astrid Lindgren’in eserleri en çok İsveç, Danimarka, Almanya, Norveç ve Finlandiya’da sahneleniyor.
Filmler
“Pippi, Tjorven, Emil ve diğer yaramaz, sevimli çocuklar televizyon ekranından ve sinema karanlığından halkın evine girdiklerinde gerçekten işler değişmeye başladı.” (Från snickerboa till Villa Villekulla’dan alıntı) Astrid Lindgren’in eserlerinin film uyarlamaları dünyaca sevildi ve hala da ilgiyle izleniyor. Lindgren’in eserlerinin ilk iki film uyarlaması, 1947’deki “Mästerdetektiven Blomkvist” ve 1949’daki “Pippi Långstrump”, onun için büyük hayal kırıklığı oldu ve bundan sonra kendi film senaryolarını yazmaya karar verdi. Lindgren, toplamda yaklaşık 30 tane film senaryosunun bir çoğunu kendisi yazdı. Bu onu İsveç film tarihinin en önemli kadınlarından biri yapıyor.
Yazardan tavsiye: İsveççe yeni kelimeler öğrenmek için Astrid Lindgren şarkıları dinlemek harika bir yöntem. Kitaplarını sevdiklerinize sesli şekilde okumak ise başka bir tanesi. Bu eserlere mutlaka zaman ayırıp anlamaya çalışmanızı tavsiye ederim. Bunun üzerine de mutlaka Vimmerby’deki Astrid Lindgrens Värld’i ziyaret edin, içinizdeki çocuğa armağan olsun. Tabii Junibacken’deki Sagotåget’i de unutmamak lazım. Tam bir şaheser!
